Geschiedenis van Portugal
Portugal ontstond als een van Europa’s oudste natiestaten en groeide uit tot een koloniale grootmacht. Hier is een overzicht.
1. Vorming van het Koninkrijk (12e–14e Eeuw)
Onafhankelijkheid van León
In 1139 versloeg Afonso Henriques de Moren en werd de eerste koning van Portugal. Het Verdrag van Zamora (1143) erkende Portugals onafhankelijkheid. De Reconquista (herovering op de Moren) eindigde in 1249 met de verovering van de Algarve.
Allianties en Expansie
Portugal sloot een bondgenootschap met Engeland (1386, Verdrag van Windsor), de oudste nog bestaande alliantie ter wereld.
2. Gouden Eeuw van Ontdekkingen (15e–16e Eeuw)
Hendrik de Zeevaarder
Prins Hendrik (†1460) stimuleerde maritieme exploratie vanuit Sagres. Portugese schepen ontdekten Madeira, de Azoren en de Afrikaanse kust.
Koloniaal Rijk
Vasco da Gama bereikte India in 1498, en Pedro Álvares Cabral claimde Brazilië in 1500. Portugal domineerde de specerijenhandel en stichtte handelsposten van Goa (India) tot Macau (China).
Tordesillasverdrag (1494)
Portugal en Spanje verdeelden de wereld in invloedssferen, waarbij Brazilië aan Portugal toeviel.
3. Unie met Spanje en Herstel (1580–1640)
Iberische Unie
Na een dynastieke crisis kwam Portugal onder Spaans Habsburgs bestuur (1580–1640). Koning Filips II van Spanje regeerde als Filips I van Portugal. Portugals koloniën leden onder Nederlandse en Engelse aanvallen (bijv. verlies van Malakka).
Restauratieoorlog (1640–1668)
Onder João IV herwon Portugal zijn onafhankelijkheid. Het Verdrag van Lissabon (1668) erkende dit.
4. Achteruitgang en Napoleontische Oorlogen (18e–19e Eeuw)
Aardbeving van Lissabon (1755)
Een verwoestende aardbeving en tsunami troffen de hoofdstad. Premier Marquês de Pombal leidde de wederopbouw.
Franse Invasies
Napoleon bezette Portugal in 1807. De koninklijke familie vluchtte naar Brazilië, dat tot 1822 het centrum van het rijk bleef. De Peninsulaire Oorlog (1808–1814) eindigde met Brits-Portugese overwinningen (o.a. Slag bij Bussaco).
5. Republiek en Dictatuur (20e Eeuw)
Einde van de Monarchie
In 1910 werd de monarchie afgeschaft en de Eerste Republiek uitgeroepen, die instabiel bleef door coups en economische crises.
Estado Novo (1933–1974)
António Salazar vestigde een autoritair regime. Portugal behield zijn koloniën (Angola, Mozambique) tot de Anjerrevolutie in 1974, die democratie bracht.
6. Modern Portugal (1974–Heden)
Dekolonisatie
Na 1974 werden alle koloniën onafhankelijk, behalve Macau (overgedragen aan China in 1999).
Europese Integratie
Portugal trad in 1986 toe tot de EU en voerde de euro in (2002). Toerisme, wijn (port) en textiel (kurk) zijn economische pijlers.
Overlap met andere machten
Gezamenlijke Geschiedenis
Portugal en Spanje deelden de Reconquista en rivaliseerden tijdens de koloniale tijd (Tordesillasverdrag). De Iberische Unie (1580–1640) verbond beide landen onder Habsburgs bestuur.
Kolonialisme vs. Habsburgers
Terwijl Oostenrijk-Hongarije zich op Midden-Europa richtte, domineerde Portugal de wereldhandel.
Napoleontische Oorlogen
Net als Spanje leed Portugal onder Franse bezetting, maar behield uiteindelijk zijn onafhankelijkheid.
Waarom is Portugal Belangrijk?
Maritieme Erfenis
Portugal pionierde in navigatietechnieken en kaartte onbekende routes naar Afrika, Azië en Zuid-Amerika.
Cultuur
Fado-muziek, Manuelijnse architectuur (Hiëronymietenklooster) en literatuur (Fernando Pessoa) zijn wereldberoemd.
Portugal Vandaag
Klein maar Invloedrijk
Als EU-lid en voormalig koloniale macht onderhoudt Portugal banden met Lusofone landen (Portugeestalige staten). Het land combineert traditie met moderniteit, van middeleeuwse dorpen tot techhubs zoals Lissabon.
Samenvatting
Portugal begon als een pionier in ontdekkingsreizen, werd een wereldmacht, en transformeerde na verlies van koloniën in een moderne Europese democratie. Net als Spanje en Oostenrijk draagt het de erfenis van imperiale glorie en culturele uitwisseling.
Voor deze tekst is gebruik gemaakt van de AI-Tools ChatGPT van OpenAI en Deepseek.