Geschiedenis van Spanje
Spanje groeide uit tot een wereldmacht via een mix van koninklijke eenwording, koloniale expansie en culturele uitwisseling. Hier is een overzicht.
1. Vroege Geschiedenis en Reconquista (8e–15e Eeuw)
Islamitische Heerschappij
In 711 veroverden de Moren (moslims uit Noord-Afrika) het Visigotische koninkrijk. Het islamitische Al-Andalus bloeide onder het Kalifaat van Córdoba (10e eeuw). Christelijke koninkrijken (Castilië, Aragon, Navarra) begonnen de Reconquista (herovering) vanaf de 8e eeuw.
Katholieke Eenwording
Het huwelijk van Isabella I van Castilië en Ferdinand II van Aragon (1469) verenigde Spanje. In 1492 voltooide Spanje de Reconquista met de val van Granada en financierde het Christoffel Columbus’ reis naar Amerika.
2. Het Habsburgse Rijk en de Gouden Eeuw (16e–17e Eeuw)
Karel V (Carlos I)
Als kleinzoon van Ferdinand en Isabella erfde Karel V Spanje, de Nederlanden, delen van Italië en het Habsburgse Rijk (als keizer van het Heilige Roomse Rijk). Spanje werd het centrum van een wereldwijd imperium na de verovering van de Azteken (Mexico) en Inca’s (Peru).
Filips II en de Spaanse Armada
Onder Filips II (1556–1598) bereikte Spanje zijn hoogtepunt, maar leed een nederlaag tegen Engeland (1588) en kampte met opstanden (Nederlanden).
Culturele Bloei
Schilders als El Greco en schrijvers als Cervantes (Don Quichot) markeerden de Gouden Eeuw.
3. Verval en Bourbon-dynastie (18e–19e Eeuw)
Spaanse Successieoorlog (1701–1714)
Na het uitsterven van de Habsburgers vocht Europa om de Spaanse troon. De Bourbons (verwant aan Frankrijk) wonnen, maar Spanje verloor Europese gebieden (o.a. Gibraltar aan Engeland).
Koloniaal Verval
Napoleon bezette Spanje (1808–1814), wat leidde tot onafhankelijksstrijd in Latijns-Amerika. Tegen 1898 verloor Spanje zijn laatste koloniën (Cuba, Filipijnen) aan de VS.
4. 20e Eeuw: Burgeroorlog en Democratie
Burgeroorlog (1936–1939)
Republikeinen (links) vochten tegen Nationalisten (o.l.v. Francisco Franco). Franco won en vestigde een dictatuur (1939–1975).
Terugkeer naar Democratie
Na Franco’s dood werd Spanje een constitutionele monarchie (1978) onder koning Juan Carlos I. Toetreding tot de EU (1986) en economische modernisering volgden.
Overlap met Oostenrijk, Hongarije en Frankrijk
Habsburgse Connectie
Karel V en Filips II regeerden over zowel Spanje als delen van het Habsburgse Rijk (Oostenrijk, Nederlanden). De Spaanse tak van de Habsburgers stierf uit in 1700, wat leidde tot de Successieoorlog.
Rivaliteit met Frankrijk
Frankrijk en Spanje vochten om Europese dominantie (o.a. Dertigjarige Oorlog, Napoleontische Oorlogen). De Bourbon-dynastie verbond beide landen via bloedbanden.
Koloniale Concurrentie
Spanje en Oostenrijk-Hongarije hadden geen directe koloniale rivaliteit, maar beide rijken worstelden met etnische diversiteit en centralisatie.
Waarom is Spanje Belangrijk?
Culturele Erfenis
De mix van christelijke, islamitische en joodse invloeden (Convivencia) vormde een unieke cultuur (Alhambra, flamenco).
Koloniaal Verleden
Spaans werd een wereldtaal, en Latijns-Amerika’s geschiedenis is onlosmakelijk verbonden met Spanje.
Spanje Vandaag
Moderne Uitdagingen
Spanje is een democratie, EU-lid en toeristische topbestemming. Regio’s zoals Catalonië en Baskenland streven naar meer autonomie.
Samenvatting
Spanje begon als een kruispunt van culturen, groeide via Habsburgers en Bourbons uit tot een wereldmacht, en transformeerde na een turbulente 20e eeuw in een moderne Europese staat. Net als bijvoorbeeld Oostenrijk en Frankrijk draagt het de erfenis van imperiale glorie en interne verdeeldheid.
Voor deze tekst is gebruik gemaakt van de AI-Tools ChatGPT van OpenAI en Deepseek.