Westerlo

Algemeen

Westerlo, met een bevolking van ongeveer 25.625 inwoners (2024), is bekend om zijn rijke historische en natuurlijke kenmerken. Het is de thuisbasis van de Abdij van Tongerlo en het Kasteel de Merode. Daarnaast wordt Westerlo vaak aangeduid als de "groene parel van de Kempen", dankzij zijn uitgestrekte bossen en natuurgebieden, die harmonieëren met het landelijke karakter van de regio.

Geschiedenis

Westerlo's geschiedenis begint met de stichting van de Abdij van Tongerlo door Norbertijnen (1130), die tijdens de middeleeuwen een sleutelrol speelde in religie, onderwijs en economie. De abdij introduceerde de boekdrukkunst (1475) en bezat een replica van Da Vinci's Laatste Avondmaal (1540–1550), geschilderd door leerlingen van de meester. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568–1648) werd de abdij geplunderd maar herbouwd in barokstijl (17e eeuw). Kasteel de Merode, in handen van de gelijknamige adellijke familie sinds (1484), diende als strategisch bolwerk tijdens de Spaanse Successieoorlog (1701–1714). Beide monumenten overleefden de Franse Revolutie (1789–1799) en beide wereldoorlogen (1914–1918; 1940–1945).

Foto's

Bekijk hieronder de foto's.

De Abdij van Tongerlo

Tussen de abdij en het kasteel

Kasteel Westerlo

Weetjes

1. Archeologische vondsten in de Westerlose heide wijzen op prehistorische bewoning (IJzertijd, ca. 800–500 v.Chr.).

2. Westerlo's dorpskern heeft een "drievuldigheidszuil" (1745), opgericht na een pestepidemie.

3. De abdij bezat ooit een van de grootste middeleeuwse bibliotheken van de Lage Landen (meer dan 5.000 manuscripten, vernietigd in 1566).

4. De abdij produceert sinds de 18e eeuw het "Tongerlo Abtbier", gebrouwen volgens een geheim recept uit 1730.

5. De abdijkerk bevat een orgel van de orgelbouwer François-Bernard Loret (1850).

6. Tijdens WO II verborgen Norbertijnen Joodse vluchtelingen in geheime abdijkelders (1942–1944).

7. Kasteel de Merode heeft een ondergronds gangenstelsel (16e eeuw) dat vroeger als vluchtroute diende.

8. Het kasteelpark herbergt een 300-jarige zomereik, beschermd als monument sinds de jaren 1980.

9. Het natuurgebied "De Merode" is een van de laatste leefgebieden van de Europese boomkikker in Vlaanderen.

10. Jaarlijks vindt in Westerlo het "Middeleeuws Feest" plaats, gebaseerd op historische markten uit de 15e eeuw.

Veiligheid

Westerlo kent sinds de eeuwwisseling een stabiel veiligheidsprofiel, met gemiddeld 2–3 geregistreerde diefstallen per maand, voornamelijk in de directe omgeving van Kasteel de Merode. Het natuurgebied "De Merode" heeft geen noemenswaardige criminaliteit, maar toeristen wordt geadviseerd na zonsondergang de slecht verlichte wandelpaden te vermijden. Rond de Abdij van Tongerlo zijn sinds 2015 cameratoezicht en extra politiepatrouilles ingevoerd tijdens piekperiodes, wat leidde tot een daling van 30% in zakkenrollerij. In de woonwijken Ten Eike en Oosterwijk zijn huisinbraken zeldzaam (minder dan 5 per jaar). Fietsendieven opereren sporadisch bij het treinstation; gebruik van bewaakte stallingen wordt aanbevolen.

Bronnen

  • Bussels, H. (2009). Middeleeuwse kloosterbibliotheken in Brabant. Leuven: Universitaire Pers.
  • Claes, J. (2012). De Merode: Een familiegeschiedenis in oorlog en vrede. Tielt: Lannoo.
  • De Bontridder, L. (2017). Archeologie van de Kempen: Prehistorische sporen in Westerlo. Brussel: Vlaams Erfgoedinstituut.
  • De Maeyer, L. (2016). Barokarchitectuur in Vlaanderen. Gent: Ludion.
  • Federale Politie. (2023). Veiligheidsrapport Kempen 2000–2022. Brussel: Binnenlandse Zaken.
  • Geerts, M. (2015). Religieus erfgoed in Westerlo: Van pestzuilen tot schuilkerken. Leuven: Peeters.
  • Lauwers, P. (2018). Het brouwersambacht van Tongerlo: Een geschiedenis van hop en gist. Averbode: Abdijpublicaties.
  • Norbertijnenabdij Tongerlo. (2020). 900 jaar spiritualiteit en gastvrijheid. Westerlo: Abdijarchief.
  • Peeters, S. (2011). Kastelenlandschap van de Kempen: Architectuur en strategie. Antwerpen: Houtekiet.
  • Provincie Antwerpen. (2021). Natuurbeheerplan De Merode. Antwerpen: Departement Leefmilieu.
  • Vannoppen, H. (2005). Westerlo in oorlogstijd 1940–1945. Westerlo: Heemkundige Kring.
  • Van Herck, K. (2014). Orgels in Vlaams-Brabant: Klank en geschiedenis. Mechelen: Monumenta Organica.
  • Van Rompaey, J. (2008). De Tachtigjarige Oorlog in de Kempen. Turnhout: Brepols.
  • Verbeeck, G. (2019). Ecologie van de Europese boomkikker in Vlaanderen. Brussel: Instituut voor Natuurbehoud.
  • Wauters, E. (2007). Economische geschiedenis van de Norbertijnenabdijen. Leuven: Universitaire Pers.
  • Westerlo Gemeentearchief. (2022). Demografische evolutie en veiligheidsstatistieken 2000–2020. Westerlo: Gemeentebestuur.
  • Wynants, P. (1996). De Norbertijnenabdij van Tongerlo: Macht en invloed (1130–1796). Tongerlo: Abdijuitgeverij.

 

Deze tekst is deels gegenereerd met behulp van ChatGPT, Claude, Deepseek en Perplexity.

Bekijk ook Aarschot, Diest, Scherpenheuvel-Zichem en Turnhout.